Als we wat meer zouden luisteren ...

Zijn we automaten?

Een van de meest basale issues die ik zowel in mijn eigen leven als mijn werk tegen kom, is dat de meeste van ons zo ontzettend slecht luisteren.
Naar mijn mening is 'niet-goed-luisteren' of misschien nog beter 'niet-goed-kunnen-horen' een van de belangrijkste oorzaken van conflicten, misverstanden en veel nodeloos leed.

Hoe komt dat nu toch? Een van de oorzaken is dat we eigenlijk geen ruimte hebben om de ander te horen. Dat komt omdat we in hoge mate geautomatiseerde wezens zijn. Je zou kunnen zeggen dat we in ons dagelijks leven, zeer goed functionerende robots zijn, die heel goed zijn in 'patroonherkenning'. Dat is ontzettend handig. Het maakt het mij nu bijvoorbeeld mogelijk te typen, zonder na te hoeven denken. En straks als ik met de auto weg ga, eigenlijk probleemloos en zonder inspanning te rijden. Het heeft dus grote voordelen en ook grote nadelen.

---

Foto's die met elkaar praten?

Omdat we zo geautomatiseerd zijn, zien en horen we de ander eigenlijk niet. We zien de ander door het filter van 'automatisering'. We hebben vaak al een redelijk vast omlijnd beeld van wie die ander is. Gebaseerd op eerdere ervaringen, maar ook gebaseerd op 'niet-bewuste' herinneringen van ervaringen met andere mensen, die ergens lijken op deze persoon. Dat zijn vaak kleine dingen. De wijze waarop een wenkbrauw wordt opgetrokken, de wijze waarop de mond staat. En onbewust hebben we dat al geïnterpreteerd als een afwijzing of een oordeel. Een belangrijke leraar van mij (A.H. Almaas) zegt: 'in de meeste gevallen zijn het niet twee mensen die met elkaar praten, maar twee foto's'. Het zijn twee mensen die al vooringenomen zijn door bewuste en onbewuste beelden van elkaar en zo is er werkelijk contact.

---

---

Als we werkelijk luisteren wordt de kans op bloemen veel groter!

Mindful parafraseren

We kunnen het leven veel eenvoudiger maken door ons bewust te worden van de elementen van de SAVI-matrix. Elke keer als je merkt dat:

• je denkt: 'zij gaat nu zo meteen 'dat-en-dat' zeggen'

• je denkt: 'als ik dat zeg, dan gebeurt er 'dat-en-dat'

• je voelt dat er een 'ja-maar' komt

• je denkt 'het-zou-toch-zo-moeten-zijn',

dan weet je dat je niet aan het luisteren bent, maar ergens anders zit.

Een van de meest simpele manieren om te leren luisteren is parafraseren. Simpelweg de moeite nemen om te zeggen: 'Dus als ik je goed begrijp, dan zeg je dat-en-dat-en-dat?. Heb ik je goed gehoord?'

Parafraseren maakt dat je echt moet luisteren, dat het veel moeilijker wordt om alvast vooruit te denken, maar je zorgt er vooral voor dat er ontspanning komt. Bijna niets is prettiger, dan als je weet dat je gehoord wordt. Mijn ervaring is dat je dan echte gesprekken en ontmoetingen krijgt.